烏茲別克語中詞的用法及練習
導語:在烏茲別克語中詞是由詞根和字尾構成的,下面YJBYS小編講解,歡迎參考!
詞根,詞的本質意義,缺少任何形式的字尾的最根本的部分是詞根。如:ishchi, gullar, o’qituvchi的詞根分別是 ish, gul, o’qi。
字尾,新增到詞根上,組成新含義的詞和形式,賦予詞以新的語法意思。它有兩種:1)構詞新增成分;2)構形新增成分
1)構詞新增成分:往各種詞上新增,組成與詞根意思有關的新詞的成分。Ishchi(工人)詞根是ish(事情),-chi是構詞新增成分。通過它可以得到新的詞,但新詞的意思是與ish有關。如:kuchli, gulladi, o’qituvchi, chiroyli, aqlsiz, yetuk。
2)構形新增成分:單詞的詞彙意思不改變,不組成新詞。但是組成新的語法形式,新增其新的語法意思。諸如表示表小表愛等意思的各種字尾形式。同時構形新增成分會有格,名詞性所屬格,名詞性謂語,動詞的態,動詞的式,形容詞的`級等形式。如:davlat-ni, davlat-ning, davlat-ga, davlat-da, davlat-dan; vatan-im, vatan-ing, vatan-i; o’qi-di-m, o’qi-di-ng, kel-gan-man, kel-gan-san; ikki-nchi, kut-ar, yoz-ib; uy-cha, qush-cha, qo’zi-choq, katta-gina, oson-roq, jajji-gina等。
根據新增成分的構成形式可以分為簡單(-shi, -la, -lik, -lar 等)和複雜(-chilik, -lan, -lash, -larcha 等)形式。
在烏茲別克語中詞根和新增成分是這樣的順序:
詞根+構詞新增成分+構形成分= ish + -chi +-lar + -ning = ishchilarning.
(注:如果細分的話,構形成分順序如下:
詞根+構詞新增成分+複數新增成分+領屬格字尾+賓格字尾= tila + -k +-lar +-imiz +-ni = tilaklarimizni.)
在烏茲別克語中字尾一般是詞根的後面出現。但是在現代烏茲別克語中諸如 no- (noma’lum), be- (bexabar), bo- (badavlat), ser- (serdaromad)等波斯-塔吉克語外來字尾也有。
9.2.練習。
1.語音練習。
Andijon O’zbekiston Xitoy Movaraunnahr
Farg’ona Qo’qon Xorazm Samarqand
Asaka Ko’kaldosh Xastimom Buxoro
Namangan Ko’kcha Xozarasp Qashqadaryo
2.快速朗讀。
1. Erkin eshkakni eshdi.
2. Inomjon ipni ilgakka ildi.
3.背誦下列短詩句。
Ku-kulab deydi kakku
Ko’klamda in kerak-ku.
Laylak kelsa tukivoy
Likopchada berar choy.
Moshvoy, nima yalaysan,
Muzqaymoqqa qalaysan?
4.用下列所給字母組合單詞。
a, u, i, o, e, o’, s, b, t, d, f, r, h, m, n, l, q.
如: rom, qalam, ...
5.劃出下列所給單詞的詞根和字尾。
Tinch, tinchlik, o’quv, o’quvchi, boshliq, boshlamoq, aqlli, guldon, sumkada, choy, uyga, kitobim, daftaring, qalamining, bog’bon, yog’ingarchilik, savdogar, o’qiganding, yettinchi.
6.區別出所給單詞的字尾形式。
Kitobxon, kutubxona, maktabga, maktabni, eshikka, eshikning, hosili, hosildor, kutib, kutganman, vatanimni, vatanim, lolazor, daraxtzor, bordim, bordik, yulduzli, yulduzsiz.
9.3. 詞典
Do’kon-商店
Sut-牛奶
Sabzavot-蔬菜
Go’sht-肉
Guruch-米
Devor-牆
parda-簾幕
Stol-桌
Stul-椅子
dasturxon-桌布
Matn-文章
She’r-詩
Shoir-詩人
Tarjimon-翻譯
Muhandis-作者
Shifokor-醫生
Mehmon-客人
Sayohat-旅行
Sayohatchi-旅行者
Ob-havo-天氣
Yomg’ir-雨
Qor-雪
bulut-雲
quyosh-太陽
Baxtli-幸福
Quyoshli-有陽光的
Bulutli-有云的
sovuq-冷
issiq-熱
iliq-溫暖
nam-溼潤
ko’pchilik-大多數
Turli, har xil-各種各樣的
Shuning uchun-所以
Chunki-因為
Mumkin可以
Har kuni-每天
Takrorlamoq-重複
Suhbatlashmoq-交談
Qatnashmoq-參加
Suratga olmoq-照相
buzmoq-弄壞
Sotmoq-賣
Yugurmoq-跑
Yig’lamoq-苦
Yashamoq-住
Turmoq-起來
Nima dedingiz?您說什麼?
Bu kim?這是誰?
U nima? 這是什麼?
Tushundingizmi?您明白了嗎?
Tushunarlimi?明白了嗎?
Tushunarli (tushunarli emas)明白了(不明白)
Bu yerda kim o’zbek tilini biladi?這裡誰知道烏茲別克語?
Siz o’zbekcha gaplasha olasizmi?您能說烏茲別克語嗎?
Siz o’zbek tilini bilasizmi?您知道烏茲別克語嗎?
O’zbek tilini o’rganyapman. 我正在學習烏茲別克語。
O’zbek tilida gaplashishni o’rganmoqchiman.我想學說烏茲別克語。
O’zbekchani biroz tushunaman.我知道一點點烏茲別克語。
Gapimga tushunyapsizmi?我的話您明白嗎?
Tushunaman, ammo javob qaytara olmayman.我明白,但是不會回答。
Sekinroq gapiring, iltimos.請您說慢一些。
Bu o’zbekcha nima deyiladi?這個用烏茲別克語怎麼說?
Ha.是
Yo’q.不是
Bilmadim.不知道
Baribir tushuna olmayapman.我還是不能明白。
Qanday? Qanaqa? 怎樣?
Qanday qilib?怎麼辦?
Qaysi?哪一個?
Qancha? 多少?
Necha? Qancha?幾個?多少?
Qayerda?在哪裡?
Qayerga?去哪裡?
Kim?誰?
Nima?什麼?
Nimaga? Nima uchun? Nega? Nima sababdan?為什麼?
-
波斯尼亞語日常副詞用語
導語:副詞是指在句子中表示行為或狀態特徵的詞,下面是YJBYS小編收集整理的`波斯尼亞語日常副詞用語,歡迎參考!副詞[stotina]Prilozi已經一次–從來沒有V--j-----–j--n-----Većjednom–jošnikada您已經去過柏林了嗎?J----l-v--j-----b...
-
學越南語必知的入門知識
導語:每種語言的入門知識無非都是以下這幾樣,下面YJBYS小編講解越南語的入門知識,歡迎參考!一、字母表(基於26個拉丁字母,不用f,j,w,z,但增加了Ch和7個帶符號字母如ă,â,đ,ê,ô,ơ,ư,而且母音字母上面或下面還可加符號,一個字母最多...
-
烏茲別克語語氣詞的基本用法
導語:烏茲別克語中的.的語氣助詞一般用來補充句子或句子中詞或片語的意思,有時侯也用來加深強調語氣。下面YJBYS小編講解烏茲別克語語氣詞的基本用法,歡迎參考!1.語氣助詞從構成來說可分為兩類:a.獨立使用的語氣助詞:hatto(甚至),faqat(只有),nahotki(難道...
-
九大小語種哪個就業形勢最好
法語、德語、義大利語、西班牙語、葡萄牙語、俄語、日語、韓語、阿拉伯語是除英語之外在中國最受眾的九大外語了,它們有一個共同的名字——“小語種”,這種稱呼未必精確,但我很喜歡,大未必佳,小更讓人覺得親切和有歸屬感。下面是yjbys小編為大家帶來的九大小語種哪...